ایلان ماسک دوباره با یک ادعای جنجالی، توجه رسانهها و متخصصان را به آینده پزشکی و نقش هوش مصنوعی جلب کرده است. او در کنفرانس Baron Capital درباره چشمانداز بزرگی صحبت کرد که در آن ربات انساننمای Optimus نهتنها نقش یک دستیار پزشکی، بلکه جایگزین کامل جراحان را برعهده میگیرد.
به گفته ماسک، ما در آستانه دورهای هستیم که هر فرد میتواند در کنار خود بهترین جراح دنیا را داشته باشد؛ جراحی که خسته نمیشود، خطا نمیکند، فراموشی ندارد و دقتش فراتر از توان انسانهاست.
ربات Optimus چیست؟
Optimus پروژه جاهطلبانه شرکت تسلا برای ساخت رباتهای انساننماست؛ رباتی با قابلیت انجام کارهای دقیق، پیچیده و حتی ظریف.
ماسک Optimus را «کارگر آینده» معرفی کرده بود، اما اکنون نقشی بسیار مهمتر برای آن متصور است: جراح فوقدقیق با مهارت فرابشری.
چشمانداز ماسک: جراحیهای بدون خطا
ماسک در صحبتهایش گفته:
«تصور کنید در کنار هر انسان، بهترین جراح دنیا حضور داشته باشد. ربات Optimus میتواند جراحیهایی را انجام دهد که برای انسان بسیار سخت یا غیرممکن است.»
از نظر او، ترکیب هوش مصنوعی + رباتیک پیشرفته آینده پزشکی را متحول خواهد کرد.
در این سناریو، Optimus نهتنها دستیار جراح نیست، بلکه خودِ جراح اصلی خواهد بود.
چرا ماسک معتقد است رباتها بهتر از جراحان خواهند بود؟
۱. محدودیت انسانی
پزشکان و جراحان متخصص کم هستند، آموزش طولانی و گران است و ظرفیت کاری آنها محدود.
ماسک میگوید:
«جراحان خوب محدودند و دستمزد بسیار بالا دارند، اما رباتها را میتوانیم در کارخانه بسازیم.»
۲. خطای انسانی
حتی بهترین جراحان نیز ممکن است اشتباه کنند.
رباتها از خستگی، استرس، لرزش دست یا اشتباهات شناختی تاثیری نمیپذیرند.
۳. دقت فرابشری
هوش مصنوعی میتواند شبکههای عصبی را برای تحلیل لحظهای، صدها برابر دقیقتر از انسان آموزش دهد.
این یعنی:
-
برشهای دقیقتر
-
خونریزی کمتر
-
بهبود سریعتر
-
جراحیهای بسیار پیچیده بدون ریسک انسانی
۴. دسترسی جهانی
بزرگترین مشکل سیستمهای درمانی دنیا، عدم دسترسی به جراحان ماهر است.
در آینده با Optimus، یک دهکده دورافتاده نیز میتواند جراحی پیشرفته را تجربه کند.
چه نوع جراحیهایی ممکن است توسط Optimus انجام شود؟
ماسک توضیح داده که Optimus میتواند هر چیزی را انجام دهد که نیازمند:
-
دقت بالا
-
تکرارپذیری
-
واکنش سریع
-
پردازش داده در لحظه
باشد.
این یعنی در آینده ممکن است ربات تسلا جراحیهایی مانند:
-
جراحی مغز
-
جراحی قلب
-
ترمیم ستون فقرات
-
پیوند اعضا
-
جراحیهای میکروسکوپی
-
حتی جراحیهای ریسکبالا که انسانها از انجامش میترسند
را انجام دهد.
چه چالشهایی پیش روی این آینده وجود دارد؟
با وجود صحبتهای ماسک، کارشناسان به نکات مهمی اشاره میکنند:
۱. مسئولیت حقوقی
اگر ربات اشتباه کند، چه کسی مقصر است؟ تسلا؟ بیمارستان؟ برنامهنویس؟
۲. امنیت سایبری
آیا احتمال هک شدن ربات وجود دارد؟
آیا ممکن است دستکاری شود؟
۳. اعتماد بیماران
آیا مردم حاضرند زندگیشان را به یک ربات بسپارند؟
۴. تاییدیههای پزشکی
رسیدن به تاییدیههای بینالمللی مثل FDA بسیار زمانبر و سختگیرانه است.
در حال حاضر Optimus در چه مرحلهای است؟
نسخه فعلی Optimus هنوز در مراحل اولیه توسعه قرار دارد.
امروز این ربات تنها قادر است:
-
راه برود
-
اشیا را بلند کند
-
حرکتهای دقیق دست انجام دهد
-
تعادل خود را حفظ کند
-
عملیات ساده صنعتی انجام دهد
اما ماسک ادعا کرده که نسخههای جدید Optimus در سالهای آینده:
-
چابکتر
-
دقیقتر
-
قابل اعتمادتر
-
و با توانایی حرکتی بسیار بالاتر
خواهند شد.
آیا واقعا Optimus جای جراحان را میگیرد؟
واقعیت این است که:
-
در کوتاهمدت خیر
-
در میانمدت ممکن است
-
در بلندمدت بسیار محتمل است
در حال حاضر هوش مصنوعی در رادیولوژی، تشخیص بیماری، کمک جراحی، آنالیز تصاویر پزشکی و برنامهریزی درمان بسیار دقیقتر از پزشکان انسانی عمل میکند.
اگر رباتهای انساننما به اندازه کافی پیشرفت کنند، ترکیب آنها با این دقت، میتواند شغل جراحی را کاملاً دگرگون کند.
جمعبندی: آینده پزشکی از نگاه ماسک
آنچه ماسک پیشبینی میکند، آیندهای است که در آن:
-
بهترین خدمات پزشکی برای همه قابل دسترس است
-
جراحیها تقریباً بدون خطا انجام میشوند
-
هزینه جراحیها به شدت کاهش پیدا میکند
-
کمبود جراحان متخصص برطرف میشود
-
رباتها کنار هر انسان، نقش یک پزشک یا جراح فوقحرفهای را دارند
این آینده شاید دور از ذهن به نظر برسد، اما روند فعلی پیشرفت رباتیک و AI نشان میدهد که غیرممکن نیست.
