ایلان ماسک در نشست اخیر سهامداران شرکت تسلا اعلام کرد که با پیشرفت فناوری رابط مغز و رایانه (Brain-Computer Interface) شرکت Neuralink، احتمال دارد تا حدود ۲۰ سال آینده بتوان نسخهای دیجیتالی از ذهن انسان را در بدن رباتها بارگذاری کرد.
به گفتهی ماسک، هدف از توسعهی این فناوری، ایجاد تعامل مستقیم میان مغز انسان و ماشین است. او باور دارد در آیندهای نهچندان دور، دادهها، خاطرات و الگوهای شناختی انسان میتوانند بهصورت دیجیتال در پلتفرمهای هوش مصنوعی یا رباتهای انساننما مانند Optimus شبیهسازی شوند.
محدودیتهای این فناوری از نگاه ماسک
ماسک در توضیحات خود تأکید کرد که انتقال کامل آگاهی انسان به ربات در واقع ممکن نیست. آنچه انجام میشود، صرفاً بازسازی دادهها و ساختارهای ذهنی است، نه جابهجایی واقعی آگاهی یا احساسات.
بهعبارتی دیگر، نسخهای که در ربات بارگذاری میشود، یک کپی دیجیتالی از ذهن و تفکرات فرد است، نه خود او. به گفتهی ماسک، چنین ذهن شبیهسازیشدهای «تو» نخواهد بود، بلکه فقط بازتابی از خاطرات و الگوهای فکری تو است.
دیدگاه کارشناسان درباره آینده رابط مغز و رایانه
کارشناسان حوزهی علوم اعصاب و هوش مصنوعی میگویند اگرچه ایدهی انتقال ذهن انسان به ربات در حال حاضر شبیه فیلمهای علمیتخیلی به نظر میرسد، اما پروژههای Neuralink در زمینهی خواندن و ثبت فعالیتهای مغزی در سطح سلولی گامهای واقعی و قابلتوجهی برداشته است.
با این حال، چالشهای اخلاقی، فلسفی و فنی متعددی در این مسیر وجود دارد؛ از جمله تعریف مرز بین انسان و ماشین، حفظ هویت فردی و امنیت دادههای مغزی.
جمعبندی
با وجود تمام محدودیتها و ملاحظات، ایدهی ایلان ماسک دربارهی دیجیتالی شدن ذهن انسان یکی از جسورانهترین چشماندازهای قرن ۲۱ محسوب میشود. اگرچه انتقال کامل آگاهی هنوز در حد فرضیه است، اما توسعهی فناوریهای رابط مغز و رایانه میتواند آغازگر عصری باشد که در آن مرز میان ذهن، هوش مصنوعی و رباتها کمکم از بین میرود.
